نگاهی به جشن رنگارنگ نوروز در تاجیکستان

نوروز، اولین مراسم جهانیه که با مشارکت ۱۲ کشور در فهرست میراث الهی یونسکو ثبت شد.
ایران، ترکیه، آذربایجان، هند، پاکستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان، افغانستان و عراق،‌ از جمله کشورهایی هستن که نوروز هر ساله در اونا گرامی داشته می شه.

تاجیکستان در فصل بهار، یکی از مقصدهای نوروز گردی در دنیاس که مردمون فرهنگ دوست و پارسی زبونس، به طور خاصی به اجرای مراسم نوروز باستانی اقدام کرده و جشنواره های رنگارنگ و جذابی رو در شهرهای جور واجور این کشور برگزار می کنن.

در فصل بهار ۹۶، سرویس گردشگری ما نگاهی داره به برنامه ها و آیینای نوروزی تاجیکستانیا که می تونه شما رو با بخشی از فرهنگ و سبک زندگی مردمون دیار تضادهای طبیعی عجیب و اقلیم طرب و ترانه آشنا کنه.

خیلی از نوزادانی که روز ۲۰ یا ۲۱ ماه مارچ (برابر با اول نوروز) در استان بدخشان تاجیکستان به دنیا میان، به دلیل محبوبیت فراوون جشن نوروز در این سرزمین، «نوروز» یا «نوروزشاه» یا «نوروزگل» نام می گیرن.

آیینای نوروزی تاجیکا با سبکی که در ایران برگزار می شه، مقداری فرق داره.
در تاجیکستان مراسم سیزده بدر و یا مراسم چهارشنبه سوری وجود نداره و فقط جشن نوروز تو یه یا دو روز تجلیل می شه.

نوروز در این کشور به نام «جشن بزرگ»، معروفه. جشن بزرگ نوروز در تاجیکستان به شکل دسته جمعی و در دو سه روز اول خلاصه می شه.
همه مردم شهر در محلی به نام نوروزگاه جمع شده و در این مکان، مخصوصا روز اول برنامه های جور واجور فرهنگی هنری ورزشی واسه اونا اجرا می شه.

تاجیکستان کجاس؟

تاجیکستان مثل گرجستان و عمان که از جمله کشورای نزدیک سرزمین ایران هستن،‌ در هیاهوی آنتالیا و دبی گردی، کمتر از اون چیزی که شایسته این مقصدهای گردشگری جذاب و هیجانی بوده، مورد توجه هموطنان قرار گرفته. تاجیکستان از جمله مقصدهای نوروز گردی و یکی از قطبای جهانی نوروز هستش که مردمش اهمیت بسیار خاصی به برنامه های شروع فصل بهار و گرامیداشت آیینی قدیمی میدن.

کشوری در آسیای میونه که از جمله کشورای تازه اسقلال یافته از اتحاد جماهیر شوروی هستش.
این کشور از جنوب با افغانستان، از غرب با ازبکستان و از شمال با قرقیزستان همسایه س. در شرق این سرزمین، جمهوری چین قرار داره که بخاطر این، رگهایی از فرهنگ این اقلیم رو در دیار تاجیکا میبینیم.

تاجیکستان یکی از معبرهای راه ابریشم بود و از نظر وسعت، پنجاه و نهمین کشور جهان حساب می شه.
کشوری کوهستانی با طبیعتی قشنگتر که در ایام نوروز، واسه حرفه ای گرده ها، یکی از مقصدهای جذاب و رنگارنگ و البته ارزون در سرزمینای شمالی ایران هستش.

تاجکستان، سرزمین تاجیکا بوده و با مرکزیت دوشنبه، سالیان ساله که رابطه حسنه ای با ایران در دوران جور واجور تاریخ داشته و زبون رسمی اون، فارسی تاجیکیه. در زمان داریوش یکم، این اقلیم بخشی از امپراتوری بزرگ هخامنشی بود و بعد از حمله اسکندر مقدونی، در گروه پادشاهیای سلوکی، یوننی، باختری و کوشانیان قرار گرفت.

تاجیکستان؛ سرزمین طرب و ترانه

مردم و مسئولان حکومتی تاجیکستان مهمون نواز هستن و در ایام نوروز، همه شهرها رنگارنگ و به رنگ طبیعت در میاد و تماشاگر برگزاری مراسم جورواجور همراه با موسیقی و پخت و تقسیم شیرینی و غذا هستیم.
در این ایام، اگه به تاجیکستان سفر کنین، از هر کوی و برزن، آواز ترانه و طرب بلند می شه و مردم، معمولا لبخند به لب دارن.

تاجیکا،‌ مردمانی خونگرم هستن و بعضی اونا رو خوشحال ترین کشور منطقه قفقاز می دونن و جشنای نوروز هم بر این شادی آفرینی جذاب اضافه می کنه.
البته فرهنگ عمومی این کشور شدیدا، ناراحت از اتحاد جماهیر شوروی قبلی بوده و شکاف طبقاتی کمتری در این کشور مشاهده می شه.

البته طبیعت زیبای تاجیکستان هم بر شادی و سبک زندگی خوشحال اونا تاثیر بسیاری داشته.
سلسله کوه های بلندی که سرچشمه بیشتر رودخانه های منطقه آسیای مرکزی هستن در کنار درهای قشنگتر دید و کشت زارهای پنبه و انگور و باغای میوه جور واجور، بخشی از واقعیتای طبیعتی جذاب این اقلیم حیرت انگیزه.

۹۳ درصد سرزمین تاجیکستان رو کوه تشکیل میده و بیشتر از نصف این اقلیم قشنگتر، در بلندی بیشتر از ۳ هزار متر از سطح دریا واقع شده.
در تاجیکستان، بیشتر از ۶۰۰ رودخانه هست که هر یک بیشتر از ۱۰ کیلومتر طول دارن و محوطه یخچالای این اقلیم، حدود ۹ هزار کیلومتر رو فرا گرفته.

تاجیکا همونطور که عاشق طرب و ترانه و موسیقی و طبیعت گردی هستن، ملتی فرهنگ دوست هستن و بیشتر از ۱۴۰۰ کتابخونه در این کشور هست که بزرگ ترین کتابخونه اون که کتابخونه ملی فردوسیه، حدود ۳ میلیون جلد کتاب رو در خود جای داده که قسمت بزرگی از ان رو نسخ خطی تشکیل میده.

آیینای نوروزی تاجیکستانیا

در ایران، تاجیکستان و افغانستان، برنامه های مخصوص نوروز به طور خاص مورد اهتمام مردم و دولتا قرار داره، بخاطر این، خیلی از گردشگران شرق و غرب، ایام نوروز باستانی رو واسه سفر به این سه کشور در نظر می گیرن تا با جذابیتا و مراسم خاص این ایام آشنا شن.

در واقع کارناوالی ثابت از مراسم و سنتا و آیینا در این کشورای نوروز خیز، قابل مشاهده میشه. در تاجیکستان، بیشتر از ایران و افغانستان، نوروز با ضرب آهنگ خاص و شادی راهبری می شه.
جشن نوروز واسه مردمون این اقلیم، جشن ملی نیاکان بود و از اون به عنوان رمز دوستی و زنده شدن همه موجودات یاد می کنن.

مراسم نوروز در تاجیکستان و بعضی از نقاط آسیای مرکزی به عنوان: “عید سر سال” و یا “عید سال نو” و یا “خیدر یا خیدیر ایام” هم نام گذاری می شه که اگه به خیابونا و کوی و برزن سفر کنین، این اسما رو روی پلاکارد جشنا مشاهده می کنین.

جالبه که بدونین در سال ۱۹۲۷ میلادی، جشن نوروز در شهر خجند تاجیکستان که یکی از مقصدهای طبیعت گردی در سرزمین طرب و ترانه حساب می شه، به عنوان اولین عید مردم اعلام شد.
اما تا نیم قرن بعد به دلیل مخالفت رهبران کمونیست، این مراسم و عید به طور مخفی برگزار می گشت و از دهه هفتاد میلادی در قرن بیستم، صورت رسمی به خود گرفت.

روز نوروز در تاجیکستان طبق سال تعداد دهقانی (کشاورزی) تاجیکی، از اول ماه حمل و به حساب میلادی ۲۱ یا ۲۲ مارس شروع می شه.
البته مراسم نوروز در قسمتای جور واجور تاجیکستان همراه با آیینای قدیمی تاجیکی آغشته گردیده و بخاطر این، اگه مسافر تاجیکستان شدید، حتما فروردین رو واسه سفر انتخاب کنین تا به مهمانی جشنواره های رنگارنگ نوروزی مردم تاجیک برید.

مثل ایرانیا، تاجیکیا هم مراسم خونه تکونی رو انجام میدن و مثل ما، نسبت به تمیز کردن کوی و کاشانه اقدام می کنن. خرید لباس نو و آذین بستن کوی و برزن با گل و کاغذای رنگی و نواختن موسیقی سنتی تاجیکی در شهرها، از جمله مراسم تاجیکیا در استقبال از بهار و برگزاری جذاب مراسم نوروز باستانیه.

یکی از مراسم خاص تاجیکیا، مراسم جاروی سرخ رنگه. برابر رسم قدیمی ای که در میان تاجیکیا ریشه دوانده، قبل از شروع عید نوروز، بانوی خونه به هنگام طلوع خورشید، دو جاروی سرخ رنگ که در فصل پاییز از کوه جمع آوری کرده و تا بهار نگهداشته، جلوی درب خونه به حالت وایس تاده قرار میده.

زیر رنگ سرخ، از نظر تاجیکیا، نماد خوبی و موفقیته و برکت رو به خونه به ارمغان می آورد. بعد از طلوع خورشید، هر خونواده تاجیکی تلاش می کنه تا هر چی زود تر وسایل خونه و کاشانه رو به بیرون آورده و پارچه ای سرخ رنگ به نشونه خوش یمنی سال، بر سردر ورودی آویزون کنه و بعدا وسایل رو در داخل خونه مرتب کنه.

همونطور که گفتیم، یکی از مراسم جذاب تاجیکیا مثل ایرانیا، طبخ شیرینیای عیده. در این اقلیم، پختن شیرینیای سنتی و خاص هم اینکه طبخ غذاهای جور واجور، جزء آداب و رسوم این ایام بوده و برگزاری مسابقه‌هایی مانند طناب کشی، مسابقه پرندگانی چون کبک و خروس جنگی، بُزکِشی و ورزشایی نظیرکشتی محلی هم در این ایام به شادی حاصل از بهار و جشن طبیعت می‌افزاید.

مراسم حوت

از جمله آیینای خاص ایام نوروز در تاجیکستان، مراسم حوته. تاجیکا و به خصوص کشاورزان، قبل از نوروز به برگزاری مراسم زیادی اقدام می کنن که یکی از اونا،‌ مراسم حوته.

حوت آخرین ماه سال بوده و از نظر کشاورزان، زمان کاشته. تاجیکان از گذشته تا کنون در این ماه واسه کشت و کار بهاری آماده شده و به یمن فرا رسیدن زمان کشت و کار و زندگی زمین، در سه روز اول ماه حوت پس از افروختن آتیش به شادی و سرور در گرد اون پرداخته و موسیقی، سرودخوانی، اجرای نمایشای ملی و مردمی، نقل و روایت اشعار و ضرب المثلای جورواجور رو چاشنی این دور هم نشینی و شادی می ساختن.

تاجیکا، حوت به سه دوره جور واجور تقسیم بندی می کنن که از اون ۱۷ شبونه روز حوت، ۷ شبونه روز عجوز و ۳ شبونه روز عکس و نحس نامیده می شه.
بعد از ۳ روز نحس، حذر کردن از رفتن به سفر و برگزاری جشنای شادی به خصوص مراسم عروسی و دوری از چیدن ناخن و کوتاه کردن موی سر،‌ از جمله این مراسمه.

مراسم جفت براران

از جمله مراسم باحال تاجیکیا در ایام نوزو، مراسم جفت برارانه که در گذشته قبل از کشت و کار کشاورزان و چند روز قبل از فرا رسیدن نوروز، همراه با آرزوی پر برکت شدن اجناس برگزار می شد.
به همین دلیل از نوروز به عنوان عید بهار و شروع کشت و کار واسه کشاورزان هم نام برده می شه.
جفت براران در بیشتر مناطق در اواخر ماه حوت (اسفند) برگزار می شد.

در گذشته، زمان کشت و کار رو کشاورزان پیر تعیین می کردن که در شهر خنگاب تاجیکستان، این افراد رو شوگونی می نامیدن و هر دهقان هنگام سختی و گرفتاری از «شگونی» کمک و مشورت می گرفت.

مردم روستاها در: حصار، کولاب و غرم، مراسم جفت براران رو تقریبا به یه شکل انجام می دادن. در این مراسم که با حضور همه اعضای خونواده همراه بوده، دهقانان پس از طبخ پلو، نون فطیر و یا غذای مربوط به این مراسم، ۱۵ تا ۲۰ نفر از کهنسالان رو به واسطه برکت وجودشون دعوت می کرده و پس از پذیرایی و تناول از خوراکای پخته شده، از دعای بزرگان مجلس با این مضمون بهره مند می شدن:

«مزید نعمت، زیاده دولت (خوشبختی، سربلندی و برکت فراوون)، برار کار (به نتیجه رسیدن و آخرسر خوب پیدا کردن کار)، صحت و سلامتی خُرد و کلان (کوچیک و بزرگ)، رسد به بابای دهقان، خوش اومدید میهمانان».

مراسم گل گردونی

گل گردونی با نوای بلبل خوانی از جمله دیگه مراسم جذاب نوروز در دیار تاجسکتانه. این مراسم رو بایچیچک یا بایچیچک گویی هم می گن. مردم تاجیک از زمان‌های قدیم به مناسبت بیداری طبیعت و شروع شکوفه‌ دهی گل‌ها و درختان به گل گردونی می‌پرداختن.

جالبه که بدونین در گذشته وظیفه گل گردونی رو دوش بزرگسالان بود. اما این مراسم حالا در بیشتر محل‌ها به وسیله بچه‌ها و جوانان انجام می‌شه. اگه این ایام به تاجیکستان به خصوص دوشنبه (پایتخت) اون سفر کنین، بچه های زیادی رو مشاهده می کنین که سبدایی از گل رو در کوی و برزن در دست دارن.

این مراسم به این صورت اجرا می‌شه که قبل از فرا رسیدن نوروز گل گردانا و کودکان به دره و کوه و دشت و تپه رفته و از اونجا گل زردک یا سیاهگوش (بایچیچک) می‌چینند. بعد با دسته‌های گل، داهات به داهات می‌گردند و به ساکنان اونا، مژده رسیدن بهار و پایان پیدا کردن زمستون و شروع کشت و کار بهاری رو با اشعاری از جمله اشعار زیر، نوید میدن:

بهار اومد ، بهار اومد به دهقان وقت کار اومد

به دوستان گل قطار اومد بهار نو مبارک باد

سنگ اومد . سنگ اومد پیش بز لنگ اومد

میربچه به جنگ اومد بهار نو مبارک باد

بهار اومد به صد الوان نیمش برف و نیمش باران

که طوطی در قفس نالان بهار نو مبارک باد

بهار اومد به خوب روزی به بارانِ شبان روزی

بچین گلای نوروزی بهار نو مبارک باد

گل آوردیم از اون پایان خبرت می‌کنیم

دهقان بده غله به گل گردان

بهار نو مبارک باد ، بهار نو مبارک باد

ای چیچک بای چیچک

گل گل‌ها بای چیچک

بوی بهار بای چیچک

بای چیچک اومد

لوچک تماشا کن

کیلین چک ای خاله‌ خاندار

هرچه می‌خواهی برار

گفته شده که در شهر «خجند» هم از ویژگی‌های مراسم بای چیچک اینه که کودکان با در نظر گرفتن افراد خونواده، مضمون ترانه رو انتخاب می‌کنن و می‌خونن. مثلا اگه زن و شوهر در انتظار بچه پسر باشن، این بخش از ترانه رو بسیار می‌خونن:

بای چیچک بای چیچک

تخته چه و تخته چه خدا دهد پسرچه

اگه زن و شوهر در انتظار بچه دختر باشن، کودکان با صدای بلند این بخش از ترانه بای چیچک رو می‌سرایند:

بای چیچک، بای چیچک

ریکه چه ریکه چه خدا دهد دخترچه

اما واسه خونواده‌ای که هنوز فرزندی به دنیا نیاورده‌ان با ذکر نام عروس، ترانه خاص مراسم بای چیچک رو قرائت می‌کنن:

بای چیچک، بای چیچک

حبیبه خان کیلین چک

مراسم بای چیچک، پیش هر خونه با در نظر گرفتن استقبال صاحب‌خونه از کودکان به پایان می‌رسد، یعنی اگه صاحبخانه از کودکان پذیرایی مقبول بکنه، این بیت رو به عنوان تشکر از لطف صاحبخانه به تکرار می‌سرایند: احمد احمد دادَگی به رحمت (به دهنده تشکر)

ولی اگه صاحبخانه با هر دلیلی در رو باز نکنه یا از کودکان پذیرایی نکنه اونا با صدای آروم می‌خونن:

اخنه اخنه ندادگی زخنه (ندهنده خسیس)

البته باید گفت جشن بای‌‌چیچک یا گل بهمن روز و یا گل گردونی تاریخ بخصوصی نداره و وابسته به میل طبیعته و هروقت اولین گل‌های بهمن جوونه بزنن و کودکان این گل‌ها رو پیدا کنن، مژد رسیدن بهار در کوی و برزن طنین می‌اندازد.

نگفته نمونه که این مراسم در مکانای جور واجور با اسمای خاص نامیده می شه بطور مثال مردم دره «حصار» و تاجیکان استان «سرخان دریا» ازبکستان این مراسم رو با نام «گل‌گردک» برگزار می‌کنن. تاجیکان دره «قشق دریا»، «سمرقند»، دره «زرافشون»، «فرغانه» و چیزای دیگه ای به جز اینا هنگام گل‌گردونی (در گویش محلی به «گل بهمن» می‌می گن) گل‌ها رو در دست گرفته و این مراسم رو با عنوان « بای چیچک» یا «بای چیچک گویی» برقرار می‌کنن و ساکنان بعضی از داهات‌های بالادست دره زرافشون این مراسم رو «بای کندک» و «کندکی» هم می گن.

در بعضی محلا نام بهار نو مبارک باد و گل نوروزی هم معموله.

مراسم سُمَنَک یا سمنو پزان  تا نون تاجیکی

از بهترین غذاهای نوروزیه که از جوونه گندم – که نماد سبز بودن و رویشه – و آرد جفت و جور می‌شه و یکی از اجزای اصلی سفره‌ هفت‌سین یا خوان نوروزی به‌شمار میاد. البته مراسم سمنوپزان در کشورای افغانستان، ایران، تاجیکستان و ازبکستان مهم‌ترین رسم نوروزیه.

با اینحال، این خوراکی در این کشورها به ‌ندرت در طول سال خورده می‌شه و فقط در نوروز تزیین کننده سفره‌های نوروزیه. این غذا در کشورای دیگه به‌نام‌های سمنی٬ سوملک٬ سومنک و سومولوک هم شناخته می‌شه. اما در تاجیکستان مهمترین خوراکی تاجیکان واسه نوروز که در تموم مناطق تاجیکستان عمومیت داره، سمنو (سمنک یا سملک) است که هنگام پختن اون آوازی هم زمزمه می‌کنن، نواهایی مثل:

بوی بهاره سُمَنک

آش نَهاره سمنک

از گل گندم سمنک

خوردن مردم سمنک

از دیرباز نوروز رو مقدس می دونن و با دعا و نیایشای ویژه که در رسوم گل گردونی، سمنو پزی ، کلوچه پزی دارن به استقبال نوروز می رن و رسیدن بهار رو با گل گردونی گلای نرگس ، سیاه گوش و گلای بهمن خبر میدن.

نون تاجیکی با اینکه همیشه خوشمزه و پرطرفداره، اما در ایام نوروز با پیوستن شکلای جور واجور شیرینیای محلی از طعم و جاذبه بیشتری بهره مند می شه.
آیین تهیه و پخت «سمنک» یا «سمنو» در همه مناطق این کشور هنوزم باقیه و پس از اعلام استقلال به جدول جشنای رسمی عید نوروز وارد و دوباره احیا شده.

آیین پخت سمنک تاجیکیا

آیین پخت سمنک نوروزی که تا حالا بیش تر خاص مردم روستاهای تاجیکستان بود، الان در میان ساکنان شهرها نیز اجرا می شه.
سمنک رو در تاجیکستان بیشتر زنان می پزن و واسه این کار از قبل در ظروف روباز گندم رو به خیس می ذارن و تا زمان سبز شدن دانه های گندم انتظار میکشن.

در روزای آمادگی برای برپایی جشن نوروز شیره این گندم رو با آرد مخلوط کرده به دیگ می ریزند و روی آتیش واسه پخت می ذارن. پخت سمنک از صبح زود دو روز قبل از عید شروع می شه و واسه این که سمنک خیلی دیر می پزد، زنان طباخ گرد دیگ جمع شده و تا پخت اون با زدن دف در وصف نوروز ترانه می خونن.

به عقیده تاجیکا، در زمان پخت سمنو حاجتمندان می تونن حاجت بگیرند و بیماران نیز شفا یابند و به این خاطر سمنو به معنی استقبال از بهار و در بین تاجیکا شفابخشه در مراحل آخر پخت این خوراکی عیدانه زنان با آرزوی نیک به داخل دیگ سمنک هفت دانه سنگ خرد و چهارمغز (گردو) میندازن.

می گن هنگام توزیع سمنو این سنگه ها و گردوها به کاسه هر کسی افتاد، ایشون به آرزویش می رسه.

 آتیش پَرَک

مثل چهارشنبه سوری خودمونه؛ سه گلخن (مشعل) از چوب درخت سرو روشن می کنن و مردم، مخصوصا جوانان از بالای شعله آتیش پریده و عبارت «سرخی تو ازم و زردی من ازت!» زمزمه می کنن و این گونه کینه و کدورت و غم و درد رو از وجود خود بیرون می کنن.

پختن باج

یکی از غذاهای معروف این روزا «باج» اسمشه در این غذا کله و پاچه گوسفند رو با گندم پخته و به عنوان خوراکی خوشمزه ازش استفاده می کنن.

 پختن چَلبَک

در تاجیکستان، آیین نوروز با نام زن قاطی شده.
مراسم «چلپک پزی» مربوط به دوره کشاورزی باستانی این سرزمینه. زنان چلبک دسته جمعی می پزن و اونو با بقیه تقسیم می کنن، بعد مقداری روغن چلبک رو به شاخ گاو می مالند و فکر میکنن این کار به گاو نیرو میده.

این رسم حکایت از اون داره که سرکرده اولینِ فرهنگ کشاورزی، زنان، بشمار اومده و در نوروز به عنوان دورکننده بدیا و زشتیا مورد تکریم قرار می گرفتن. بیشتر غذاهای نوروزی در کشور تاجیکستان به دست زنان پخته می شه؛ پختن نون شیرمال، نون راچله، کمانچه و… هنگام روشن کردن آتیش دیگ، زنی که در تاجیکی “بی آنون” نامیده می شه، آیاتی از قرآن رو می خواند. دختران دم بخت در این روزا به خونه نوعروسان می رن و عروسان به دختران دم بخت، دستمال دست دوز خود رو هدیه میدن.

۷ سین تاجیکیا

آراستن سفره هفت شین و هفت سین مردم تاجیک در بعضی از مناطق به هنگام نوروز به نشونه روشنی و پاکی روی همدیگه آب پاشیده و در خونها، دسترخانا (به معنی سفره در گویش تاجیکی) هفت شین و هفت سین می گستراند.

تاجیکان بر سر سفره هفت سین:

• «شمع» رو به نشونه روشنی و رمز پیروزی خوبی و روشنی بر بدی و تاریکی
• «شیر» رو به نشونه سفیدی، پاکی و سفید بختی در تموم سال
• «شیرینی» رو به نشونه شیرین کامی و عزیز بودن
• «شکر» رو به نشونه شیرینی عمر و زندگی
• «شونِه» رو به نشونه زیبایی و رمز عمر با برکت

«سنجد» رو به نشونه عمر طولانی

«سبزه» رو به عنوان رمز سلامتی

«سیر» رو به عنوان رمز صداقت

• «سمبوسه» به نشون مهمون نوازی و رمز نگهداری احترام نون و نمک
• «سمنو» رو به عنوان رمزی از نعمت سیری و سرسبزی و برکت
• «سپند» رو به نشونه بهبودی و درمان درد و رمز تندرستی
• «سیب» رو به عنوان رمزی از زیادی روزی

بر اون قرار میدن و به انتظار فرا رسیدن نوروز در لحظه موعود می شینن.

با امید به اینکه نوروز ۹۶ هم در همه جای ایران پر از شادی و دنیایی از رنگ و طرب و ترانه و خوشی باشه.

نوروزتان پیروز  و رنگارنگ  باد