ساخت نظام آموزشى هر جامعه، اعم از نگرشها، باورها، برنامهها و آیین نامهها، مىتواند روش تدریس معلم را تحتتأثیر قرار دهد. آئیننامههاى خشک و انعطافپذیر، تصمیمگیرىهاى غیرتخصصى در پشت درهاى بسته، گزینش معلم، توجه یا عدم توجه نظام آموزشى به نیازهاى شاگردان و جامعه، اصالت دادن نظام به محتوا و برنامهها به جاى رشد و تحول همهجانبه، عدم نظارت و کنترل سالم و ارزشیابىهاى اصولى و غیراصولی، همه و همه مىتوانند فعالیت مدرسه، از جمله تدریس معلم را تحتتأثیر قرار دهند. در بررسى ساختار نظام آموزشی، از نظر برنامه و چگونگی اجرا، دو نظام کاملاً متمایز مىتوان تشخیص داد(فتحی واجارگاه،۱۳۸۰) |
۱-برنامه متکی بر اصالت مواد درسی
برنامه متکى بر اصالت مواد درسی، داراى ویژگىهاى زیر است:
الف- هدف آموزش و پرورش انتقال محتواى برنامه درسى از یک نسل به نسل دیگر است.
ب- یک برنامه ثابت براى همه کشور اجرا مىشود.
پ-محتواى برنامه مقید به متن تنظیم شده است.
ت-هر درس بطور مستقل و جدا و بدون ارتباط با مواد دیگر تدریس مىشود.
ث-رعایت انضباط یکنواخت در آموزش مواد درسى براى همه معلمان الزامى است.
ج-نتیجه فعالیت آموزشی، از نظر معلم و شاگرد، بیشتر به حافظه سپردن و گذراندن امتحان و گرفتن نمره است.
چ- اجراى برنامههاى آموزشى بیشتر به سمت نگهدارى و ارائه یک نظام ثابت آموزشى سوق داده مىشود.
در چنین نظامی، معلم آزادى عمل و ابتکار چندانى ندارد. او بدون توجه به تفاوتهاى فردی، محتوایى یکسان را با روشى ثابت، به همه شاگردان ارائه مىدهد و با توسل به شیوههاى درست و نادرست، سعى مىکند بر تعداد قبولى شاگردان کلاس بیفزاید. برنامههاى درسى براى شاگردان خسته کننده است و آنان از محیط مدرسه و کلاس چندان رضایتى ندارد.(ملکی،۱۳۸۱)
۲-برنامه متکی بر رشد همهجانبه شاگرد
برنامه متکى بر رشد همهجانبه شاگرد داراى ویژگىهاى زیر است:
الف-هدف آموزش و پرورش رفع نیازهاى آنى و آتى شاگرد و جامعه است.
ب-برنامه بر حسب مقتضیات منطقه و نوع مدرسه و توانایى شاگردان تنظیم مىشود.
پ- محتواى برنامه به فعالیتهاى فردى و گروهى شاگردان بستگى دارد و معلم همواره نقش راهنما را بعهده دارد.
ت-یادگیرى مواد درسى پیوسته و همراه با کشف و حل مسأله است.
ث-معلمان در اجراى برنامه و انتخاب مواد درسى آزادى عمل و اختیارات بیشترى دارند.
ج- نتیجه فعالیتهاى آموزشی، بصورت ارضاى حس نیاز به یادگیرى و کمک به رشد متعادل شخصیت شاگردان، مورد بررسى قرار مىگیرد.
چ-تنظیم و پیشرفت برنامههاى آموزشى امرى مداوم و پیگیر است.
در چنین نظامی، علایق، توانایىها و نیازهاى شاگردان محور فعالیتهاى آموزشى قرار مىگیرد و معلم ابتکار و خلاقیت بیشترى در امر تدریس از خود نشان مىدهد. یادگیرى به محفوظات ختم نمىشود، بلکه پرورش تفکر و رشد همهجانبه شاگرد مورد توجه واقع مىشود. مدرسه با زندگى واقعى شاگردان ارتباط نزدیک دارد و شاگردان از بودن در مدرسه و فعالیتهاى آن احساس لذت مىکنند. در چنین نظامی، برنامه به مجموعه کوششهاى آموزشى – طبق نقشه و طرحى که شاگرد خود را در تنظیم آن سهیم بوده- و موقعیتهایى که براى همکارى شاگردان با یکدیگر ایجاد شده است، اطلاق مىشود؛ بنابراین، فرق آن با برنامههاى عادى نوع اول این است که در برنامههاى عادی، درس جنبه نظرى دارد و یادگرفتن آن نوعى تحمیل تلقى مىشود و حاصل آن دریافت نمره خوب است، در حالى که در برنامه متکى بر رشد همهجانبه، شاگردان گروههاى کارى تشکیل مىدهند و عملاً روش تقسیم مسؤولیت و شیوه همکارى در زندگى را یاد مىگیرند.(همان منبع،۱۳۸۱)
کیفیت تدریس اندیشه ای است که به عنوان نتایج تحقیقات آموزشی از دودهه پیش گسترش یافته است اگرچه کیفیت تدریس به عنوان روشی خاص توصیف نشده است ولی آن مستلزم استفاده ازمحتوا و تکنیکهای آموزشی مناسب برای ارتقای ظرفیت یادگیری دانشجویان می باشد.در کیفیت تدریس تدریس ویادگیری به معنای انتقال وتکراردانش نیست (نیومن[۵۱]،۱۹۹۱)بلکه کیفیت تدریس ایجاد شرایطی است که هم دانشجویان و هم اساتید فعال هستند و به طور اساسی در ایجاد دانش مشارکت دارند و به عنوان افراد انسانی رشد خواهند کرد . چنین فرایندی بنابراین باعث تامین نیازهای پیشرفته روحی ، هیجانی ، اجتماعی ،روحانی و….. در دانشجویان خواهد شد(میسکل[۵۲]،۲۰۰۸)
پژوهش درباره تدریس در دانشگاه از جمله مهمترین مسائلی است که از یک سو بازخورد مناسب برای تجزیه و تحلیل مسائل آموزشی، تصمیم گیری های اساسی و برنامه ریزی های راهبردی در اختیار مسئولان و دست اندرکاران آموزش عالی قرا می دهد و از سوی دیگر، مدرسان با آگاهی از کیفیت عملکرد خود در جریان تدریس قادر خواهند بود به اصلاح شیوه ها و روش های آموزشی و در نتیجه، افزایش کیفیت تدریس خود بپردازند (ذوالفقار، ۱۳۷۵).
در این بخش به پژوهش های داخلی و خارجی مرتبط با موضوع پژوهش حاضر اشاره می شود:
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید. |